چرا تصمیم‌گیری ساده نیست؟ (نقش تفکر نقادانه در تصمیم‌گیری)
چرا تصمیم‌گیری ساده نیست؟
نقش تفکر نقادانه در تصمیم‌گیری
سال نود و چهار وقتی‌که از رساله دکتری دفاع کردم، درگیر این مسئله بودم که در فراخوان جذب هیأت‌علمی شرکت کنم. دو سال این کار را کردم، نمرات خوبی هم گرفتم اما با پاسخ‌هایی روبه‌رو شدم که مرا به سمت یک تصمیم سوق می‌داد. ادامه این مسیر یا تصمیم دیگر مبنی‌بر اینکه اصلا عضو هیئت‌علمی دانشگاه در آن مقطع نشوم. تصمیم اول لازمه‌اش این بود که من به ساختارها و قالب‌هایی که آن ممیزی و آن ارزشیابی نیاز داشت در بیایم و تصمیم دوم اینکه خودم بنشینم فکر کنم و مسیر تازه شغلی را برای خودم طراحی کنم. تصمیم سخت و دشواری بود. یک پیشنهاد در چنین موقعیتی این است که – خصوصا از جانب اطرافیان – خُب جدول ترسیم کن و چیزهایی که برایت مهم است را بنویس و به هر کدام نمره بده و به هر کدام ضریب بده و یک نمره نهایی در بیاور و این دو را با هم مقایسه کن و تصمیم بگیر و خُب در این‌گونه مواقع معمولاً ما یک لبخندی می‌زنیم و می‌گوییم که کاشکی مسئله به این سادگی بود!
چرا مسئله دشوار است؟ برای اینکه یک متغیرها زیادند اما دومی که مهمتر است اینکه ما در دادن ضریب به این‌ها مطمئن نیستیم که داریم درست عمل می‌کنیم یعنی مثلاً نمی‌دانیم که اگر من به درآمد ضریب بدهم، به مسئله سادگی ضریب بدهم و به این مسئله که کار در شهر خودم باشد یا در شهر دیگر، چقدر دارم درست ضریب می‌دهم؟ آیا من تحت تاثیر مد نیستم؟ آیا من تحت تاثیر مقایسه با یه آدم دیگر نیستم؟ آیا من واقعاً دارم به خودم توجه می‌کنم؟ آیا من خودشیفتگی نسبت به توانمندی‌هایم ندارم؟ و به‌خاطر همین خودم را در یک فضای سخت‌تر قرار نمی‌دهم؟
در واقع من مطمئن نیستم که دچار یکسری بیش اطمینانیها نسبت‌به معیارهای تصمیم گیریام هستم یا نیستم. داستان تصمیم‌گیری – بخصوص تصمیم‌گیری‌های پیچیده- اینجاست که در واقع شما مثل یک سیارکی که از وسط یک کهکشان می‌خواهد عبور کند تحت تاثیر جاذبه همه این اجرام قرار دارید؛ همه این‌ها شما را به سمت خودشان جذب می‌کنند و دشواری انتخاب این است که چطوری می‌توانم ازآنجایی‌که حرکت کردم به آنجایی‌که دوست دارم برسم؟ این جاذبه‌ها، خودشیفتگیها، تعصب‌ها، کلیشه‌ها، تجربه‌های قبلی، عادت‌ها، تربیت فرهنگ، کودکی و همه چیزهایی که تصمیمات ما رو تحت تاثیر قرار می‌دهد.
تفکر نقادانه در تصمیم‌گیری جایش اینجاست؛ مسیر تفکر من را کُند می‌کند تا من بتوانم به‌آرامی درواقع با یک سرعت‌گیری به سمت تصمیمم حرکت کنم و ضریب اطمینان برای گرفتن تصمیمات سنجیده افزایش پیدا کند تصمیم‌گیری نقادانه دنبال معرفی یک جعبه ابزاری است که شما بتوانید در تصمیمات سخت، تصمیم‌هایی که احتیاج به زمان و وقت بیشتری دارد، مسیر تصمیم‌گیری را به‌صورت شاداب‌تر و متنوع‌تری طی کنید و از این فرآیند لذت ببرید؛ هم نتیجه‌ی بیشتری بگیرید و هم از خود فرایند لذت ببرید.
