سازنده‌گرایی؛ کشف بزرگ جهان آموزش
نظریه مبنا در برنامه‌ریزی آموزشی دوره‌های آموزشی تیزفکری نظریه سازنده‌گرایی در آموزش است. با این مفهوم آشنا شویم:
کشف بزرگ جهان آموزش؛
الگوی آموزش سنتی الگوی معلم-محور است که در آن اطلاعات به سادگی توسط معلم به دانش آموز داده می‌شود. وظیفه دانش‌آموز هم این است که این اطلاعات را به انبار حافظه بسپارد و در وقت نیاز (جلسه امتحان) به معلم (انبار دار) تحویل دهد. امروزه در بیشتر جوامع تقریبا این روش آموزشی (به طور خاص، در آموزش کودک و نوجوان) به نفع روش دانش‌اموز-محور، کنار رفته است.
به جای آن، امروزه در جهان آموزش راهبردها متفاوت و متنوعی شکل یافته است که بیش از الگوهای آموزش سنتی به نقش بافت اجتماعی و فردیت فراگیران در یادگیری حساسیت دارد. یکی از مهمترین و مشهورترین آنها نظریه «سازنده‌گرایی» در آموزش است.
در سازنده‌گرایی، مسئولیت یادگیری از معلم به دانش‌آموز منتقل می‌شود. در این روش دانش‌آموزان به فعال بودن در مسیر آموزش تشویق می‌شود. همچنین به تنوع و سبک فردی یادگیری فراگیران اهمیت داده می‌شود. در این روش مهم است که معلم و فراگیران، هر دو، یادگیری را رودخانه‌ای جاری میان دستان خویش ببنید. رودخانه‌ای که همواره برای تغییر مسیر پویایی و چالاکی لازم را دارد.
در تدریس سازنده‌گرا:
- هر فرد تصویر و تفسیر خود را از آموخته‌ها می‌سازد.
- ساخت معنا و ارزیابی اطلاعات یک فرایند جاری است که دانش‌آموزان درباره آن مسئولیت دارند.
- یادگیری فرایندی است که همواره با تلاش دانش‌آموز برای رد و قبول و تغییر باورها همراه است.
مبنای نظری سازنده‌گرایی:
مفهوم «سازنده‌گرایی» در مطالعاتی ریشه دارد که چگونگی یادگیری را تبیین می‌کنند. مفروض اساسی سازنده‌گرایی این است نبض یادگیری و شناخت در دست فرد به فرد فراگیران است. آنها هستند که با در نظر گرفتن تجربه‌های فردی و فهم خود از جهان، به شناخت خود شکل می‌دهند. در واقع، فراگیران وقتی در معرض اطلاعات جدید قرار می‌گیرند، تصمیم می‌گیرند که این اطلاعات را بپذیرند و با تصورات پیشین خود تراز کنند، یا آنها را به دلیل نبود انطباق با باورهای پیشین خود کنار گذارند. تلاش برای این تمایزگذاری است که بذر پرسشگری، کندوکاو و ارزیابی‌های جدید فراگیران را در نظریه سازنده‌گرایی فراهم می‌کند. مفروض دیگر است که شناخت از جامعه، محیط و حتی آب و هوا اثر می‌پذیرد. از اینرو شناخت، امری متاثر از اجتماع، در عین حال فردی، در عین انطباق با محیط و در عین حال فعال و سازنده است.
