یک مدیر موفق دوست دارد:
- بن‌بست‌ها را بشکند،
- مسائل را به خوبی تحلیل کند،
- شنونده خوبی باشد،
- توانایی بحث‌های چالشی را داشته باشد،
- و با پیشنهاد راهکارهای موثر پویایی و حرکت سازمان خود را تضمین نماید.
- به عنوان شخصیتی مشکل‌گشا، تحلیلگر و توانمند در ارزیابی متوازن اطلاعات، بدون جانبداری و بخشی‌نگری شناخته شود.
- در جلسات سخت، شاهکار کند و با تقسیم و تعریف دقیق مسائل، دسته‌بندی دیدگاه‌ها، طرح نکات ظریف و ارائۀ راهکارهای خلاق حرکت و پویایی جدیدی در سازمان ایجاد کند.
یک مدیر موفق به دنبال این دستاوردهاست:
- با مهارت در پرسشگری، خود و دیگران را در موقعیت اندیشیدن به مسئله قرار دهد.
- هدف، موقعیت و راهبردهای خود را بر نیازهای ضروری خود یا سازمان انطباق دهد.
- مفروضات و نتایج تصمیمهای خود را ببینید و بر اساس آن، به بازنگری بپردازد.
- فهمی بهتر از روابطِ پویا، میانِ جنبه‌هایِ مختلفِ کسبوکار یا پروژه پیدا کند.
این دستاوردها کمک می‌کند تا عملکرد اثربخش‌تری در بهبود فرایندها، تعیین راهبردهای کوتاه‌مدت و بلندمدت کسبوکار، ایده‌یابی محصول یا خدمت نوآورانه، حفظ مشتری، حل مسئله و تصمیم‌گیری و مدیریت ریسک و بحران داشته باشد.
مدیریت و تفکر کاربردی
مجموعۀ مهارت‌هایی که چنین شخصیت موثر و توانمندی را ایجاد می‌کند در عنوان «تفکر کاربردی» (Applied Thinking) خلاصه می‌شود. تفکر کاربردی شامل سه مهارت حل‌مسئله، تفکر خلاق و تصمیم‌گیری است (Adair,2010). مهارت حل مساله به دنبال یافتن پاسخ، نتیجه یا راه حل است. خلاقیت ایده‌های جدید را خلق می‌کند و تصمیم‌گیری، عمل انتخاب میان بهترین تصمیمهای ساخته شده است. این‌ها مهارت‌های حضور در فردا،رهبری هوشمندانه و مهارت کارگروهی است.
اما ریشه یا به تعبیری مادر هر سه این مهارت‌ها مهارت تفکر نقادانه (Critical thinking) است. نام دقیق و صحیح این مهارت، مهارت سنجشگرانه‌اندیشی است. تفکر نقادانه مجموعه کاملی از مهارت‌های شناختی که عقلانیت ما را درباره باورها، تصمیم‌ها و اقداماتمان تقویت می‌کند یا دست کم جعبه ابزاری می‌دهد که استفاده از آن برای تحلیل و ارزیابی موقعیت‌ها موثر است.
چه آموزش‌هایی به کارکنان و مدیرانمان بدهیم؟
ما بر اساس نیاز دوره‌های متنوعی را برای سازمان‌ها طراحی کرده ایم. در ادامه فهرستی از این دوره‌ها همراه با توضیحی درباره چگونگی انتخاب آن‌ها تقدیم شده است:
· دوره اول: جعبۀ ابزار مهارت تفکر نقادانه (الگوی Richard Paul)
مفاهیم و ابزارهای کلیدی، پرسشگری در رهبری سازمانی، رایج‌ترین مغالطه‌ها در محاورهای سازمانی
· دوره دوم: جعبۀ ابزار تصمیم گیری نقادانه (الگوی Machel Kallet)
کوچینگ سازمانی با پرسشگری نقادانه، شفاف‌سازی مساله، بیرون کشیدن مقدمات مسئله، ساختن نتایج
· دوره سوم: جعبه ایزار مهارت‌های تفکر کاربردی (John Adair)
معرفی برخی از بهترین ابزارهای تفکر کاربردی و رابطه سه تفکر خلاق، حل مسئله و تصمیم‌گیری
· دوره چهارم: جعبه ابزار تفکر طراحی (Design Thinking)
ترکیبی از مهارت‌های شناخت و شفاف‌سازی مساله در بستر فعالیت شاداب گروهی تا ساخت نمونه اولیه
چگونه انتخاب کنیم؟
· اگر قصد دارید مهارت تفکر نقادانه به تدریج در کارکنان شما رشد کند و به صورت آهسته و پیوسته به عادت‌ِ فکری آنان تبدیل شود لازم است به آموزش یک دید بلند مدت داشته باشید. در این حالت پیشنهاد ما این است که ابتدا دوره یک و سپس دوره دوم را انتخاب کنید.
· اگر قصد دارید مهارت تفکر نقادانه را صرفا در بخشی تجارب و فعالیت‌های مدیریتی، کارگروهی و کسب و کار در ساختن تصمیمهای موثر تمرین وتجربه کنید: دوره دوم را انتخاب کنید.
· اگر قصد دارید یک تصویر کلی (over view) از مجموعه مهارت های تفکر با تمرین‌های کوتاه و موردی داشته باشید، دوره سوم و/یا چهارم را انتخاب کنید. این تصویر کلی ایده‌هایی برای خودخوانی (self-study) و خود-جویی به فراگیران می‌دهد.
در تیزفکری، دوره‌های آموزشی همواره در پاسخ به نیارهای واقعی در زمین واقعیت‌ها و چالش‌های واقعی زندگی و کسب‌وکاراست. هدف این است که با معرفی بهترین دوره‌ها قدمی در راستای رویای جامعه‌ای با توانمندی حل ریشه‌ای مسائل برداریم.
